Mundua zabala eta arrotza da

Irakurri edota entzun Joseba Sarrionandiaren poema eta gero ariketak egin. Amaitzeko baduzu bere bizitzari buruzko filmaren trailerra.

Maisuaren abotsa entzundakoan jakin-minez

gelditu nintzen:

«Mundua zabala eta arrotza da» zioen

 liburu bat eskuetan zabalik.

Ate erdi irekitik ikusi nuen, Maisua, umeen

artean zutik diktatzen:

«Mundua zabala eta arrotza da» errepikatu zuen

 eta umeak buruak makurtu eta

lapitzak paperaren kontra sakatuz hasi ziren

idazten: «M u n d u a…»

Maisuak silabak larriduraz iraun erazi zituen

gehitzeko «za-ba-la e-ta…»

gero abotsa ezpainetan zintzilik eutsi ondoren

bukatzeko «…arrotza da».

Libura berriz kontsultatu eta kaligrafiaren

garrantzia azpimarratuz bezala

errepikatu zuen «Mun-du-a za-ba-la…» eta

hizkiak luzeagotuz «e-ta a-rro-tza da».

Orduan pausa laburra egin zuen eta gero errime

berriro: «Mundua zabala eta…»

eta umeteriak, begiak paper lohietatik altzatuz,

oihuka esan zuen: «…arrotza da!».

Hitz jolasak

Erantzun galderak

Sinonimoak

Bilatu hitz bakoitzaren sinonimoa

Esamoldeak 4

tener un antojo
gurari bat izan / gurariak hartua egon
hacerse cuesta arriba
aldats egin
por amor al arte
musu truk, dohainik
loco de atar
zoro garbia / zeharo pitzatuta
atragantarse
kontrako eztarritik, bidetik joan zerbait
echarse atras
hitza jan / atzera egin / oina atzeratu / zangoa atzera bota
tener sueño atrasado
lo zorretan egon / lo zorrak eduki /
avecinarse lluvia
euria abiatzen du / eguraldia euritara dago / elurtara jotzen du
estar bien avenidos
elkar ondo hartuta egon
hacer una averia
ederra egin
estar ojo avizor
talaian egon / tientoan eduki / bi begiez begira
andar mal de la azotea
burutik nahasita ibili

Esamoldeak 3

con toda el alma
gogo betean / bihotz eta buru / zain eta muin
llegar al alma
bihotza hunkitu / erdiratu
no poder con mi alma
leher eginda izan / porru eginda egon
pasar por alto
ez ikusiarena egin / haintzat ez hartu / ez ohartu horretaz / ez antzeman / sumatu / nabaritu
tirando por lo alto
goitik jota
a estas alturas
honezkero
decir sin ambajes
bete-betean / itzulingururik gabe / hitzetik hortzera / aho betean esan
la carabino de ambrosio
ahuntzaren gauerdiko eztula / puzkarra / astoaren arrantza / zakurraren putza
mirada de pocos amigos
begiak, begirada zorroztu
de mil amores
gogotik / bihotz guztiaz
de antemano
aurretiaz / aldez aurretik / lehendik
poner la antena
belarriak zabaldu / erne ibili / adi-adi egon / zelatan egon

Esamoldeak 2

a que no adivinas?
ezetz asmatu? / igarri?
adrede
beren beregi / beren bererik / berariaz / nahita / gurata / apropos
esta mas claro que el agua
begi-bistan egon / argi eta garbi / eguzkia bezain argi
ser como dos gotas de agua
berdin-berdinak / zur, enbor bereko ezpalak izan
por ahí, por ahí
hor nonbait / bostak aldean /
castillos en el aire
balizko errotak irinik ez izan
estar en el ajo
zer ikusirik izan / saltsa horretan ibili / tarteko izan
estar tocado del ala
burutik eginda egon / burua pitzatuta izan / burutik nahasita / zoro garbia izan / burutik sano ez egon
a su libre albedrio
nork bere kasa / erara / kabuz
estar en el alero
kolokan egon
estar lleno
lepo egon
no estar muy alla
halamodukoa izan / hala-nolakoa izan

Esamoldeak 1

de culo y cuesta abajo
maldan behera ibili / gainbehera etorri

rester bouche bée

quedarse con la boca abierta
harri eta lur / harri eta zur / zur eta lur / aho zabalik / txundituta, mirestuta / adurra dariola /
ver el cielo abierto
zerua irekita ikusi
con los brazos abiertos
esku zabal
nadar en la abundancia
esne mamitan / esnetan bizi
estar acabado
onenak emanda izan / bereak egin du
el cuento de nunca acabar
bukatzen ez den soka / sorgin kurubila, gurpila / gurpil zoroa / amaierarik gabeko auzia
por si acaso
badaezpada / zer gerta ere / bazen ez bazen
hacerse acreedor a algo
-gai, -garri, -ren duin bihurtu
de actualidad
pil-pilean / puri-purian egon / ahotan ibili
ser un adan
arlote hutsa izan /
para mis adentros
neure artean / baitan / barrenean / bururako / kolkorako

Euskara argituz (IV) nahi/behar

Eta horra gure azken esaldiak

Zaldi azkar bat behar dut

J’ai besoin d’un cheval rapide

Necesito un caballo veloz
Hemendik ihes egin behar duzu

Tu dois t’échappper d’ici

Necesitas escapar de aquí
Gaur gauean Ispahan-en izan nahi dut

Ce soir je veux être à Ispahan

Hoy por la noche quiero estar en Ispahan
Gaur goizean morroia hartu behar du

Ce matin il doit emporter le valet

Hoy por la mañana tiene que llevarse al criado
Zergatik joan nahi duzu etxera?

Pourquoi veux-tu aller à la maison?

Por qué quieres ir a casa?
Erosketak egitera joan nahi duzu?

Tu veux aller faire les courses?

¿Quieres ir a hacer las compras?
Galdera erantzun behar dugu

Nous devons répondre à la question

Tenemos que responder a la pregunta

Hutsuneak bete alboan diren hitzak erabiliz

Hutsuneak bete alboan diren hitzak erabiliz

Euskara argituz (III) du/dio

Jarraitzen dugu euskara deskodifikatzen

Alik Medi ikusten du

Ali voit Medi

Ali ve a Medi
Morroiak liburu bat irakurtzen du

Le valet lit un livre

El sirviente lee un libro
Heriotzak “agur” erraten dio merkatariari

La mort dit “au revoir” au marchand

La muerte le dice “adiós” al mercader
Mikelek abesti eder bat abesten du

Mikel chante une belle chanson

Mikel canta una bonita canción
Jonek istorio luze bat kontatzen dio Xabierri

Jon raconte une longue histoire à Xabier

Jon le cuenta una larga historia a Xabier
Jonek musu bat ematen dio Mikeli

Jon fait une bise à Mikel

Jon le da un beso a Mikel
Amaiak Jon laguntzen du

Amaia aide Jon

Amaia ayuda a Jon

Hutsuneak bete alboan diren hitzak erabiliz

Hutsuneak bete alboan diren hitzak erabiliz

Euskara argituz (II) -ra/-n

Jarraitzen dugu euskara deskodifikatzen

Bilbon bizi naiz

Je vis à Bilbao

Vivo en Bilbao
Etxera noa

Je vais à la maison

Voy a casa
Merkataria lanera doa goizean

Le marchand va travailler le matin

El mercader va a trabajar por la mañana
Arratsaldean ikastera doa Donostiara

L’après-midi il va étudier à Donosti

Por la tarde va a estudiar a San Sebastián
Non bizi zara?

Où habites-tu?

Dónde vives?
Morroia Bagdaden bizi da eta Ispahanera korrika doa

Le valet vit à Bagdad et va à Ispahan en courant

El sirviente vive en Bagdad y va a Ispahan corriendo
Benat Baionan bizi da, eta Miarritzera doa

Beñat vit à Bayonne, et il va à Biarritz

Benat vive en Baiona, y va a Biarritz

Hutsuneak bete alboan diren hitzak erabiliz

Hutsuneak bete alboan diren hitzak erabiliz